zaterdag 10 oktober 2015

Afhankelijk van onafhankelijkheid

Het doel van de richtlijnen bouwhistorisch onderzoek is helderheid te krijgen in de wereld van bouwhistorie. Door onderzoeken systematisch uit te voeren kunnen beter met elkaar vergeleken worden en wordt de kwaliteit toetsbaar. Over de waardestelling zeggen de richtlijnen het volgende:

Het is van wezenlijk belang dat de waardestelling onafhankelijk en objectief is, dus toetsbaar, verifieerbaar en reproduceerbaar. ‘Onafhankelijk’ wil in dit verband zeggen dat de bouwhistoricus zijn waardestelling alleen op de cultuurhistorische waarden baseert, los van de bouwtechnische toestand, gebruikersbelangen, eventuele ontwerpoverwegingen en financiĆ«le aspecten. Deze afweging van belangen dient door anderen gedaan te worden. De bouwhistoricus doet daarover in zijn rapport geen uitspraak.


Door 3 categorieƫn van cultuurhistorische waarden te hanteren is de kans groot dat een onderzoek reproduceerbaar wordt. Of te wel, twee of meer bouwhistorici zouden los van elkaar met een zelfde conclusie moeten komen bij een gelijke onderzoek. Helaas. Een monumentale waardestelling is geen wiskundige formule en het kan zeker voorkomen dat een bouwhistoricus twijfelt of dat bouwhistorici het niet meet elkaar eens zijn door verschil van inzicht. In de politiek zien we dit iedere dag dus waarom mogen bouwhistorici dit niet! Met name tussen hoge en positieve monumentale waarde komen deze discussies voor. Het is dan ook logisch dat een onderzoek onafhankelijk dient te gebeuren. De richtlijnen wijzen hierbij vooral naar de gebruiker of ontwerper. Echter dient ook de onafhankelijkheid van een ambtenaar bekeken te worden indien hij/zij een oordeel gaat geven over de monumentale waarde. Vooral als het gemeentelijk beleid wordt afgesteld op de monumentale waarde uit een bouwhistorisch rapport. Net zoals gebruikers of ontwerpers dienen ook een gemeenten of commissies de onafhankelijkheid van bouwhistorici te respecteren en alleen te controleren of het onderzoek (kwalitatief) voldoet aan de Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek.