Het lijkt controversieel; monumentale waarde toekennen aan
een materiaal wat vandaag de dag nog circa 900 tot 1300 mensen jaarlijks aan
overlijden. (bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2012/07/31/per-jaar-sterven-900-tot-1300-mensen-door-asbest-12348487-a215853)
Ondanks dat er in de jaren ’30 van de vorige eeuw al waarschuwingen waren over
het gebruik van asbest duurt het pas tot 1993 voordat het materiaal in de bouw
definitief verboden wordt. Inmiddels is men met ‘de grote schoonmaak’ bezig van
de veelvuldige toepassing ervan. Met of zonder subsidie. Iedere woningeigenaar
is huiverig als het in zijn of haar woning aanwezig is, omdat het invloed kan
hebben op de waarde van de woning. Terecht zullen de meeste mensen denken. Kunnen
we aan gevaarlijke bouwstoffen dan wel monumentale waarden toekennen. Aan de
hand van de criteria gaafheid en authenticiteit dat wordt toegepast in de
Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek, zullen bij veel asbesthoudende elementen geen
discussie ontstaan omdat ze veelvuldig zijn toegepast zoals schoorsteenpijpen
of golfplaten. Maar wat als je een vroege variant van een brandkluis
binnenloopt en de deur van asbest is gemaakt.
Ook zandsteen is een bouwmateriaal dat door de eeuwen
intensief gebruikt is. Vele hedendaagse monumenten als kerken of raadhuizen zijn
voorzien van de bekende natuursteen Obenkircher of Bentheimer zandsteen., aan
het Musis Sacrum te Arnhem (1887) werkte ca 50 steenhouwers met zandsteen waarbij
12 daarvan korte tijd daarna zijn gestorven (bron: De Kampioen, februari 1952,
p.59) als gevolg van het verwerken van zandsteen. Of de bouw van het
postkantoor te Amsterdam waar 20 steenhouwers tijdens of kort na de bouw het
leven lieten waarvan 13 een leeftijd hadden tussen de 30 en 40 jaar. Als gevolg
van de vele doden door het verwerken van zandsteen gaat men in 1951 over op het
zandsteenbesluit waarbij het materiaal niet meer verwerkt mag worden. Bij
waardering van monumenten zijn er nauwelijks bouwhistorici die moeite hebben om
zandstenen wanden of elementen een hoge monumentale waarde mee te geven
